نقد بعضی از بازی های اسپایدر من

Marvel Ultimate Alliance  

سال انتشار: 2006

ناشر: Activision، Interchannel (ژاپن)

نوع و سبك: نقش آفرینی (RPG)، اكشن

كنسول‌ها: PC،Xbox(360)،PS2&3،Wii،PSP

Marvel Ultimate Alliance (كه به اختصار MUA نامیده می‌شود) یک بازی اكشن نقش‌آفرینی (Action/RPG) مشابه با عناوین تحسین‌شده‌ای همچون X-Men Legends بود كه در آن باید با تشکیل گروهی چهار نفره از میان بیش از 20 ابرقهرمان پرآوازه مارول به جنگ دكتر دوم (Dr. Doom) و لشگری از شخصیت‌های خبیث و خطرناکی که او را در اجرای نقشه پلیدش همراهی می‌کردند، می‌رفتید. پر واضح است كه اسپایدرمن از همان ابتدا به عنوان یکی از کاراکترهای ثابت در بازی شرکت داشت و برخی از دشمنان قدیمی‌اش نیز مانند میستریو، كرگدن، عقرب و ... در برخی مراحل سد راهتان می‌شدند. MUA از نکات مثبت بی‌شماری سود می‌برد: لوكیشن‌ها‌ی متنوع، صحنه‌های سینمایی (cutscenes) حیرت‌انگیز (که تا پایان بازیباز را میخکوب نگه می‌داشت)، امكان انهدام محیط فیزیكی اطراف، داستانی درهم تنیده كه مدام به تاریخچه غنی مارول و شخصیت‌‌هایش (اعم از اصلی و فرعی) ادای احترام می‌كرد، پایانی متغیر كه به تصمیمات بازیباز در طول بازی بستگی داشت، وفور bonusهای مرتبط با كمیك‌استریپ‌‌های مارول، امكان آزاد (unlock)كردن كاراكتر‌های مخفی، منو‌های سریع و سر راست و ...اما بی شک بزرگترین نقطه قوت MUA، در گیم‌پلی معتاد‌کننده‌ای خلاصه می‌شد که به خوبی از جانب پیچش‌های داستانی پر فراز و نشیب و غافلگیرکننده مورد حمایت قرار می‌گرفت. به همین دلیل ارزش تکرار (Replay Value) سر به فلک می‌گذاشت و قطعاً بازیبازان بارها و بارها پای بازی می‌نشستند تا بر میزان مهارت و جنگندگی کاراکترها اضافه کنند.

از سوی دیگر، حس شوخ طبعی، دیالوگ‌ و ژست‌های اسپایدرمن در صحنه‌های سینمایی، علاقمندانش را ذوق زده می‌کرد و همراهی‌ او با دیگر شخصیت‌های نامدار مارول و بده و بستان‌های خلاقانه میان آنان به طور غیرقابل‌باوری بر جذابیت‌های بازی می‌افزود. توانایی تارافکنی اسپایدرمن (webbing) خیلی به کار می‌آمد و کامبوهای گوناگون و جالبی با آن اجرا می‌شد، مثل ضربه ویژه موسوم به Bungee Bash که انصافاً در میان ضربات دیگران، تک بود!  در ضمن، می‌توانستید پس از جمع‌آوری امتیازات لازم برخی از لباس‌(costume)های خاطره‌انگیز کمیک‌استریپ‌های اسپایدرمن را آزاد و بر تن نمایید (تازه، یکی از لباس‌های کاراکتر Spider-Woman، لباس دختر واقعی اسپایدرمن یعنی Spider-Girl بود!).

لازم به ذکر است که دارندگان کنسول Xbox 360، می‌توانستند ونوم را هم به عنوان کاراکتری قابل‌بازی (playable)، دانلود کنند.

 Spider-Man: The Movie   

 سال پخش: 2002

ناشر: Activision

نوع و سبك: اكشن، ماجراجویی، بزن بزن (Beat 'em up)

كنسول‌ها: GameCube،Xbox،PC،PS2

"اسپایدرمن" فیلمی بود که ژانر ابرقهرمانی را به محبوبیت فعلی آن رساند و با فروش ركوردشكن ‌خود از بازیگران گمنامش ستاره ساخت و دل منتقدین سینمایی را به دست آورد. همزمان با این فیلم، Spider-Man: The Movie توسط كمپانی بازی‌سازی Activision به بازار آمد و در آن توبی مگوآیر و ویلم دفو مسئولیت تأمین صدای كاراكتر‌های خود را بر عهده گرفتند. اعضای تیم سازنده با وجود پیروی قاطع از فیلم، خطوط داستانی را شرح و بسط داده و برای این منظور به کمیک‌استریپ‌های اسپایدرمن رجوع كردند. بنابراین به غیر از گرین گابلین، باید با غول‌های دیگری مثل كركس، عقرب، شوك دهنده (Shocker) و کریون شکارچی (فقط برای Xbox) مواجه می‌شدید.

  گیم‌پلی اشتراکات فراوانی با دو بازی قبلی اسپایدرمن که Activision پیشتر برای كنسول PS1 عرضه كرده بود، داشت. ولی دوربین و کنترل‌ها تا حدودی بهبود یافته، فنون و ضربات متنوع‌تر شده و المان‌های مخفی‌كاری هم در گیم‌پلی به کار رفته بود. اما اوج نبوغ تیم سازنده را باید در ایجاد سیستم مبارزات هوایی (aerial combat system) جستجو می‌کردید. سیستم مذکور جذابیت و هیجان خاصی به مراحل بیرونی می‌داد و باعث شد تا هواداران اسپایدرمن سرانجام قادر شوند به نبرد هوایی با حریفان بپردازند. در این میان تعقیب گرین گابلین در آسمان و مبارزه نهایی با او روی پل بروكلین، آنان را به یاد مرگ تراژیك و تاریخی گوئن استیسی (نخستین عشق حقیقی پیتر پارکر در عالم کمیک‌استریپ) انداخته و یکی از سکانس‌های کلیدی و پایانی فیلم را بازسازی می‌کرد. در حقیقت، نبرد‌های هوایی آنچنان دیدنی و مهیج از آب درآمدند که به بخش لاینفك عناوین بعدی اسپایدرمن بدل گشتند.

bonusهای فراوانی در بازی یافت می‌شد که جالب‌ترین‌شان این بود که می‌توانستید گرین گابلین را آزاد و با او بازی کنید! (البته این بار هری، پسر نورمن آزبورن ماسک گرین گابلین را به صورت می‌زد تا پرده از راز مرگ پدرش بردارد). نیازی به گفتن نیست که موارد فوق‌الذكر هر یک به طور شگفت‌انگیزی ارزش تكرار را بالا می‌برد.  برای ایمان آوردن به گرافیک چشمگیر بازی، تنها کافی بود به نبرد با کرکس در آسمان دقت کنید. در ابتدای این مبارزه حیرت‌آور، آسمان گرفته بود، به شدت باران می‌بارید و ابرهای آسمان هم شوم و تهدیدآمیز به نظر می‌رسید. اما هرچه به پیروزی نزدیک می‌شدید از بارش باران کاسته و اشعه آفتاب از میان ابرها نمایان می‌شد و حتی رنگین‌کمانی در گوشه‌ای از تصویر خودنمایی می‌کرد!

 در کل بازی آن قدر ویژگی‌های مثبت داشت كه تنها در آمریكای شمالی بیش از دو میلیون نسخه از آن برای PS2 و 400 هزار نسخه هم برای GameCube و Xbox به فروش رفت و در میان پرفروش‌ترین عناوین سال قرار گرفت.

Spider-Man: Shattered Dimensions

سال انتشار: 2010

ناشر: Activision

نوع و سبك: اكشن، ماجراجویی، پلاتفورمر، مخفی‌كاری (stealth)

كنسول‌ها: Xbox 360،PC،Wii،PS3

 ویژگی بی‌نظیر Shattered Dimensionsاین بود که چهار دنیای مجزا را به همراه چهار اسپایدرمن متفاوت (که هر یك مأموریت داشت تکه‌هایی از یک لوح مرموز و نیرومند را به دست آورد) در هم می‌آمیخت.  

در واقع، همواره با محیط، گیم‌پلی، نحوه مبارزه و سبک بصری و گرافیکی متغیری سر و كار داشتید و به همین دلیل خسته یا كسل نمی‌شدید. برای مثال، در بخش موسوم به نوآر (Noir) که در دهه 30 آمریكا می‌گذشت، باید به مخفی‌‌كاری و زمان‌بندی دقیق متوسل شده و در سایه‌های موجود در محیط پناه می‌گرفتید. در حالیکه دنیای سال 2099 ظاهری كاملاً آینده نگرانه و پست مدرن و همچنین ایده‌های بکری مثل سقوط آزاد‌های مهیج داشت. گرافیك، محيط، انیمیشن و دیزاین كاراكتر‌ها در سطح بالايي قرار داشتند و  جزئیات فراواني در آن‌ها پیدا می‌شد. از سوی دیگر، Activision در اقدامی نبوغ آسا از افرادی كه قبلاً در سریال‌های کارتونی به جای پیتر پارکر/اسپایدرمن حرف زده‌ بودند، دعوت نمود تا بار دیگر صدای خود را به چهار نسخه مختلف اسپایدرمن قرض دهند. در نتیجه، همگان متفق‌القول از صداپیشه‌گی‌ها به نیکی یاد کردند. داستان بازی توسط دان اسلات (نویسنده فعلی کمیک‌استریپ‌های اسپایدرمن) نوشته شده و سرشار از دیالوگ و بذله‌گویی‌های بامزه‌ای بود که از زبان اسپایدرمن(ها) به گوش می‌رسید. نبرد نهایی نیز به طور جالبی تمام قهرمانان داستان را به كار می‌گرفت.

به علاوه، اصلاحات مبتکرانه‌ای در سیستم مبارزه به چشم می‌خورد (مثل مبارزات تن به تن اول شخص) و آنقدر فنون و کامبو‌های جالب و متنوع در اختیار داشتید که گاهی اوقات هول می‌شدید و نمی‌دانستید کدامشان را اجرا کنید! ولی بدون تردید بازی هنگام مبارزه با غول‌ها به اوج می‌رسید و ایده‌های جذابش را رو می‌کرد. نوعی حس دراماتیک و گیرایی خاصی هم در صحنه‌های سینمایی كه در ابتدای هر مرحله به نمایش در می‌آمد و غول‌ها را معرفی می‌كرد، موج می‌زد. گاهی نیز تغییرات به وجود آمده در دشمنان شناخته‌شده‌ اسپایدرمن کاملاً موجب غافلگیری‌تان می‌شد (مثلاً دکتر اختاپوس در دنیای سال 2099، زن بود!)

در این میان مرحله‌ مرد شنی از نظر دیزاین و ایده، فکتان را پایین می‌آورد! او اکثر اوقات به صورت گردبادی عظیم‌الجثه در‌آمده و همه چیز را از سر راه برمی‌داشت و شما باید از میان خرابی‌ها و اجسام معلق در هوا پیش می‌رفتید و از طریق تنها نقطه ضعفش بر او غلبه می‌كردید. وای که چه مرحله خارق‌العاده‌ای!

Ultimate Spider-Man

سال انتشار: 2005

ناشر: Activision

نوع و سبك: اكشن، بزن بزن

 كنسول‌ها: PC،Xbox،PS2،GameCube

 در سال 2005، Activision تصمیم گرفت بر پایه یكی از مجموعه‌های كمیك‌استریپی پرفروش مارول تحت عنوان Ultimate Spider-Man که در آن اسپایدرمن به دوران دبیرستان بازگشته و دنیایش نیز مدرن و به روزتر شده بود، عنوان جدیدی بسازد. روی هم رفته، این بازی از نظر گیم‌پلی تفاوت چندانی با Spider-Man 2: The Game نداشت، اما از نظر سبك هنری و بصری، زمین تا آسمان با آن فرق می‌كرد زیرا سازندگانش از فن‌آوری نوینی تحت عنوان 3D-inking (نوعی تكنیك گرافیكی كه طراحی كمیك‌استریپی را با انیمیشن تركیب می‌كند) به همراه پانل‌های متحرک برای خلق محیط پرانرژی بازی و روایت داستان بهره گرفته بودند. به علاوه، خالقان کمیک‌استریپ مذكور یعنی برایان مایکل بندیس و مارک بگلی از ابتدا در کنار تیم سازنده حضور داشتند تا به ترتیب نگارش داستان و طراحی کاراکترها را انجام دهند. تمام این عوامل دست به دست هم داد تا بازی و به ویژه صحنه‌های افسون‌کننده و حیرت‌انگیزش مثل یک کمیک‌استریپ زنده و سه بعدی به نظر برسند! داستان هم که حول و حوش جدال و رابطه پرتنش اسپایدرمن و ونوم و تلاششان برای رهایی از دست افرادی كه قصد سوءاستفاده از نیروهای آن‌ها را داشتند، می‌چرخید، هر بازیبازی را جذب می‌کرد و با وجود وفاداری كامل به منبع الهام خود، بسیار سرراست و با مهارت نوشته شده بود.

سیستم کنترل و کامبوها ساده و محدود‌تر شده ولی در عوض نحوه مبارزه اسپایدرمن به کمیک‌استریپ‌هایش شباهت پیدا كرده بود تا به خوبی نمایانگر شور و اشتیاق نوجوانی و همچنین بی‌تجربگی او باشد. به عبارتی دیگر، اسپایدرمن در حین مبارزه مدام تحرك داشت و ورجه وورجه می‌کرد تا مورد هدف قرار نگیرد و گهگاه‌ با وراجی‌ها و شوخی‌های بامزه‌اش كاملاً فضای مفرح مبارزات كمیك‌استریپ‌هایش را تداعی می‌كرد.

دیگر ویژگی منحصر به فرد Ultimate Spider-Man این بود که تقریباً در نیمی از آن باید در قالب شخصیت خبیث داستان یعنی ونوم فرو رفته و با او بازی می‌کردید! البته ونوم کاملاً با اسپایدرمن فرق داشت، هم از نظر شخصیتی و هم از نظر توانایی و سبک مبارزه. در اصل او فقط یک هدف را دنبال می‌کرد: نابودی و کشتن(!) و بی شک هنگامی که خودروهای داخل خیابان را به سمت هلیکوپتر‌ها می‌انداخت، از روی ساختمان‌های بلند می‌پرید و یا رهگذران نگون‌بخت را می‌خورد، حسابی به وجد می‌آمدید!  نبرد با غول‌ها در یک کلام خارق‌العاده بود و اغلب با یک تعقیب هوایی شروع می‌شد. این بار تعقیب و گریز لذت بیشتری داشت زیرا معمولاً نزدیک سطح زمین اتفاق می‌افتاد. در نتیجه باید به سرعت و تار زنان از میان اماکن معروف و کوچه پس کوچه‌های نیویورک گذر می‌کردید، از موانع گوناگون می‌گذشتید و از حملات دشمن جا خالی می‌دادید. از دیگر نکات جالب، می‌شد به مسابقات بین اسپایدرمن و رفیق ابرقهرمانش یعنی مشعل انسانی اشاره کرد. ولورین (Wolverine) هم در یکی از مراحل ابتدایی حضور داشت که باید در قالب ونوم حالش را می‌گرفتید!

Spider-Man 2: The Game

سال انتشار: 2004

ناشر: Activision

نوع و سبك: اكشن، ماجراجویی، محیط باز (open world)

كنسول‌ها: GameCube،Xbox،PS2

"قدرت زیاد، مسئولیت زیادی به همراه دارد". این شعار تاریخی اسپایدرمن است که طرفداران او کاملاً با آن آشنایی دارند، اما شاید كارگردان فیلم "اسپایدرمن 2" یعنی سام ریمی و همکارانش بیش از دیگران به آن واقف بودند زیرا با تعهد حیرت‌انگیز خود اثری خلق كردند که تمام توقعات را درنوردید و منتقدین سینمایی آن‌را بهترین فیلم كمیك‌استریپی تاریخ نامیدند. مارول كه از خوشحالی در پوست خود نمی‌گنجید به Activision سفارش داد تا عناوین بیشتری از روی فیلم مذکور بسازد.

گل سرسبد این عناوین، برای كنسول‌های PS2، Xbox و GameCube عرضه شد و لقب نخستین بازی محیط باز (open world)اسپایدرمن را به خود اختصاص داد. دیگر می‌توانستید اسپایدرمن را به طور همزمان در هوا و روی زمین هدایت كنید و وجب به وجب منهتن را از سنترال پارك گرفته تا مید تاون و پل بروكلین بگردید و یا از پیاده‌رو به بالای ساختمان امپایر استیت بروید و از آنجا سقوط آزاد انجام دهید و در لحظه آخر تار بزنید (از این رو، خیلی‌ها به بازی لقب Grand Theft Spider-Man دادند!). اما بارزترین خصیصه، حسی بود كه از تار زدن و تاب خوردن بهتان دست می‌داد؛ حسی بی‌اندازه وجدآور و وصف ناشدنی. به همین دلیل حتماً پس از تكمیل بخش داستانی (story mode)، ساعت‌ها در شهر چرخ می‌زدید و حال می‌كردید!  خطوط داستانی از فیلم تبعیت می‌کردند و طبیعتاً باید در نهایت با دکتر اختاپوس گلاویز می‌شدید. با این حال شخصیت‌های منفی یا فرعی دیگری مثل گربه سیاه (Black Cat) هم در داستان حاضر بودند و جذابیت بیشتری به آن بخشیدند.

در مجموع، سازندگان بازی از آثار قبلی خود درس گرفته و تلاش کرده بودند تا نقاط قوت را برجسته و مشكلات را برطرف سازند. بنابراین، تغییرات مثبتی در گیم‌پلی به چشم می‌آمد (مثلاً اسپایدرمن می‌توانست روی دیوار بدود، پرش‌های بلندتری کند و یا رفلکس‌های فوق سریع انجام دهد). سیستم مبارزه نیز ارتقا یافته و به نحو مؤثری حس عنكبوتی اسپایدرمن را به کار می‌گرفت (به ویژه در نبرد با دکتر اختاپوس). بهره‌گیری از مأموریت‌های فرعی، نوآوری دیگر گیم‌پلی به شمار می‌آمد. به طور مثال، گاهی باید كارگرانی را كه از پشت‌بام سقوط می‌كردند نجات می‌دادید، مصدومان را به بیمارستان می‌رساندید و یا بادكنك‌های سرگردان را می‌گرفتید و به صاحبان خردسالشان برمی‌گرداندید!   گرافیک و انیمیشن بازی خارق‌العاده نبود ولی دیزاین پرجزئیات کاراکترهای اصلی به وضوح چالاكی اسپایدرمن، حركت مارگونه بازوان فلزی دكتر اختاپوس و اغواگری‌های گربه سیاه را به تصویر می‌كشید. از نكات بسیار جالب، صداپیشه‌گی بروس كمبل یار جدانشدنی سام ریمی و بازیگر محبوب سری فیلم‌های "کلبه وحشت"   (Evil Dead)به عنوان راهنما در بازی بود كه با صدای گرم و لحن کنایه‌دار خود متلك‌های بامزه‌ای بارتان می‌كرد!